Tuğrul Akşar yazdı : Bahis soruşturmasıyla birlikte futbolda tek çare köklü adımlar atılması: Radikal değişim şart
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi'nin (UNODC) değerlendirmesine göre yasa dışı spor bahisleri pazarının yıllık işlem hacmi yaklaşık 1,7 trilyon dolar civarında; Ülkemizde kaçak bahislerin son 25 yılda 100 kat artarak 500 milyon dolardan 50 milyar dolara çıktığı bir ortamda ne yapılmalı? Bu konuyla ilgili ayrıntılara yazı serimizin son bölümünde yer veriyoruz. Türkiye'de bahisle ilgili yapılan inceleme, bireysel hataların yanı sıra kurumsal yönetim, finansal şeffaflık ve etik kültür açısından yapısal eksiklikleri de ortaya koyuyor. İtalya, Almanya ve İngiltere örnekleri bu tür krizlerin radikal reformlarla fırsata dönüştürülebileceğini gösteriyor. Türk futbolu açısından bugünün kritik konusu; “Kimin suçlu olduğunu” aramak yerine, “bu sistemin aynı hatayı bir daha tekrarlamaması” için nasıl bir yapısal değişim ve dönüşüme ihtiyaç duyulduğuna odaklanın. Durumu kurtarmak ya da birilerini günah keçisi ilan ederek palyatif bir şekilde sorunu çözmeye çalışmak, Türk futbolunu bu sorunun pençesinden kurtarmayacak, sadece mevcut yönetime nefes alma fırsatı verecektir. Öncelikle sorunun yapısal bir nitelik taşıdığını kabul edip çözüme odaklanmalıyız. Bu bağlamda temel operasyonel alanlarda aşağıdaki teknik konularda hızlı ilerleme kaydedilmelidir.
1 SPOR TOTO, MASAK, TFF VERİLERİNİ PAYLAŞMALI: UEFA ve FIFA modellerinde olduğu gibi maç sonuçlarını, bahis oranlarını ve hakem kararlarını veri analiziyle eş zamanlı takip edecek bağımsız bir birim oluşturulmalıdır. Spor Toto, MASAK ve TFF arasında anlık veri paylaşımı sağlanmalı.
2 HAKEM, OYUNCU, YÖNETİCİ EĞİTİM ALMALIDIR: Hakemler, oyuncular, teknik direktörler ve antrenörler için “etik eğitim zorunluluğu” getirilmelidir. İngiliz modelindeki gibi “İddaa Farkındalık Kursları” düzenlenmelidir. Futbolun tüm paydaşları, futbolun futbol yaşamının ayrılmaz ve kalıcı bir parçası olduğu kültürünü sağlamalıdır.
3 ŞEFFAFLIK VE MALİ DENETİM ETKİN OLMALIDIR: Kulübün mali yapıları ve yöneticilerin mali raporları düzenli olarak bağımsız denetime tabi tutulmalıdır; Futbolun her alanında şeffaflık garanti edilmeli; Mali kontrol etkinleştirilmelidir. UEFA'nın Finansal Fair-Play modelinin ulusal uyarlaması güçlendirilmeli; Hiçbir kulübe, oyuncuya veya yöneticiye imtiyaz tanınmamalıdır.
4 YASA DÜZENLENMELİ: Kanun no. 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Kumar Hakkında Kanun yeniden ele alınmalıdır. Ceza hukukunda suçun sadece bireysel değil örgütsel boyutu da (örneğin bahis ağları) tanımlanmalı ve buna göre düzenlenmelidir.
5 TFF VE MEB İŞBİRLİĞİNİ ARTIRMALI: Türkiye Futbol Federasyonu ve Milli Eğitim Bakanlığı işbirliğiyle lise ve altyapı düzeyinde “Etik Spor Kültürü” eğitimleri verilmelidir. Fair-Play ödülleri, eğitim ve medya yoluyla toplumsal farkındalık yaratılmalıdır.
6 POLİTİKANIN ETKİSİNİN AZALMASI GEREKİYOR: Türkiye Futbol Federasyonu ve futbol yönetiminde siyasetin etkisini tamamen ortadan kaldıracak şekilde “TFF Genel Kurul yapısı” yeniden düzenlenmelidir. Türkiye Futbol Federasyonu'nun genel yapısı üzerinde, siyasetten bağımsız, tamamı nitelikli teknik personel ve yöneticilerden oluşan bir yüksek mali ve etik kurul oluşturulmalıdır. Mevcut futbol soruşturmasının sağlıklı ve adil bir şekilde devam edebilmesi için mevcut yönetimin istifa etmesi ve siyasetin etkisinden uzak, itibarı kamuoyu tarafından sorgulanmayan isimlerden oluşan bir geçici yönetim oluşturulması gerekmektedir.
